Gemeente Amsterdam: innovatie automatisering in- en uitchecken fietsenstallingen

Enigma Mobility ondersteunt Gemeente Amsterdam bij het uitdenken, ontwikkelen, aanbesteden en implementeren van een nieuw, gebruikersvriendelijk concept voor het geautomatiseerd in- en uitchecken en betalen in de Amsterdamse fietsenstallingen in Amsterdam.

Uitdaging

Met 835.000 inwoners en maar liefst 850.000 fietsen telt Amsterdam meer fietsen dan inwoners. 63% van de Amsterdammers stapt dagelijks op de tweewieler en de verwachting is dat het aantal fietsers de komende jaren alleen maar verder zal toenemen. Ook het aantal duurdere fietsen neemt toe en in een hoog tempo. In deze ontwikkelingen ziet Gemeente Amsterdam voldoende aanleiding om actief naar mogelijkheden te zoeken om het aantal parkeerplekken voor fietsen, waarvan er momenteel binnen de ring zo’n 250.000 zijn, aanzienlijk te vergroten. Omdat de druk op de openbare ruimte al groot is, is inpandig fietsparkeren een goede aanvulling. Die parkeervoorzieningen moeten wel klantvriendelijk zijn, klantvriendelijk ontsloten worden en goed beheersbaar zijn.

Bestaande fietsenstallingen in Amsterdam werken met een papieren bonnetjessysteem, dit systeem is arbeidsintensief en onvolledig in registratie. De gemeente wil af van het huidige systeem en was op zoek naar een moderne oplossing, onder andere voor een betere registratie en beter inzicht in het gebruik van de fietsenstallingen.

Aanpak

Enigma heeft daarom voor Gemeente Amsterdam een nieuw concept uitgedacht voor het registreren en betalen van fietsparkeren, genaamd “Fietsparkeren 2.0”. Uitgangspunt daarbij is dat de gebruiker snel en vooral klantvriendelijk van de voorzieningen gebruik kan maken, terwijl er een voldoende niveau van registratie ontstaat.

Wanneer de klant de stalling binnenkomt, checkt die met bankpas of OV-chipkaart zijn of haar fiets in en bij het verlaten wordt de fiets met dezelfde pas weer uitgecheckt. Abonnementhouders krijgen de mogelijkheid een tag op de fiets te bevestigen die ervoor zorgt dat het in- en uitchecken automatisch gebeurt. Voor gebruikers van de stallingen zijn de eerste 24 uur gratis. Mensen die een langer dan 24 uur gestalde fiets uitchecken, kunnen hiervoor betalen met hun bankpas, wat aanzienlijk sneller en gemakkelijker werkt dan het oude bonnetjessysteem.

Eveneens een belangrijke innovatie is de afhandeling van abonnementen. Abonnementen worden volgens het model van straatparkeren afgehandeld. Daarbij is SHPV nauw betrokken. Deze partij beheert de parkeer- en verblijfsrechten database en handelt parkeertransacties af voor alle gebruikers (gemeenten, parkeerproviders en parkeerbedrijven).

De gedachte is dat klanten straks net zo makkelijk kunnen fietsparkeren als autoparkeren.

In 2017 is er een pilot uitgevoerd om het technische model en concept voor de klant op kleine schaal te beproeven. Deze pilot heeft plaatsgevonden in twee Amsterdamse fietsenstallingen. Tijdens de pilot zijn de nieuwe fietsparkeerconcepten getoetst op technische werking, dagelijks beheer, gebruiksgemak en publieksacceptatie. Naast de OV-chipkaart is ook de bankpas als identificatiemiddel gebruikt. Zowel de banken als de Nederlandse Spoorwegen (NS) en SHPV hebben de pilot ondersteund.

Enigma maakt bij het ontwikkelen van nieuwe mobiliteitsconcepten gebruik van Service Design en Lean Innovation. We bekijken dit soort vraagstukken volledig vanuit de gebruiker/klant; we innoveren het proces ondersteund door technische innovaties waardoor de klant meerwaarde ervaart. Daarmee worden verassende en aantoonbaar betere concepten en oplossingen neergezet.
Het voor Gemeente Amsterdam bedachte concept hebben we op deze manier middels pilot en aanbesteding doelgericht uitgevraagd in de markt.

Resultaat

Deze aanpak heeft geleid tot de volgende resultaten voor Gemeente Amsterdam:

  • Ontwerp van een klantgericht en eenvoudig proces om in en uit te checken bij fietsparkeren;
  • Een haalbaarheidsstudie waarin het bedachte concept is verkend in de markt;
  • Een succesvolle pilot (incl. marktconsultatie, aanbesteding, realisatie en evaluatie) en plan van aanpak voor een vervolg om het concept breder uit te gaan rollen;
  • Een nog lopende aanbesteding voor een geautomatiseerd toegangssysteem in Amsterdamse fietsenstallingen zoals getoetst in de pilot.

Roxane van der Laan
Roxane van der Laan
Executive Consultant